◀️عمارت تاریخی مسعودیه که نامش برگرفته از بانی آن مسعودمیرزا ملقب به ظلالسلطان است، آیینهی تمامقد از تاریخ دو قرن اخیر ایران است.
◀️این مجموعهی یک و نیم هکتاری تنها نمونهی باقیمانده از خانههای اشرافی پایتخت در دوران گذار از پیشسنتی به وضع فعلی است. اما بخش اندرونی در جبههی شرقی حدود یک قرن پیش تفکیک و تخریب شده است.
◀️مسعودمیرزا، اندکی پس از تاجگذاری ناصرالدینشاه جوان در حیاط انارستان اندرونی کاخ گلستان، قصر سلطنتی تهران (محل فعلی وزارت دارایی) به دنیا آمد.
◀️ او چهارمین پسر محسوب میشد اما با مرگ زودهنگام سه برادر ناتنیاش در جایگاه پسر ارشد قرار گرفت. ولی از آنجا که مادرش خانم عفتالدوله از ایل قاجار نبود، طبق یاسای آقامحمدخان، سرسلسلهی قاجار، عملا نتوانست ولیعهد و شاه بعدی باشد.
◀️ در ۲۴ سالگی صاحب لقبِ ظلالسلطان(سایهی شاه) شد و حکومت اصفهان آسیبدیده از سقوط صفویه را به او سپردند.
◀️تا پیش از تولد مسعود میرزا منطقهای که مسعودیه در آن واقع شده است جز باغات سرسبز بیرون از دروازهی شمیران تهران عتیق بود که خندق شمالی آن فراتر از میدان توپخانه(امام خمینی) نبود.
◀️در سال ۱۲۴۸ شمسی، در یومالکلنگ یا روزی که ناصرالدینشاه کلنگ پروژهی وسعتبخشی پایتخت را زمین زد، پس از این اتفاق، محل مسعودیه که جزئی از باغ نظامیه بود درون دارلخلافهی ناصری قرار گرفت.
◀️ در سال ۱۲۴۹، مسعودمیرزا در سال وبایی بواسطهی اختلاف با سپهسالار به پایتخت فرا خوانده شد، طی این اقامت هشتماهه بخش اندرونی باغ نظامیه با مساحت سه هکتار را خرید و بنای مسعودیه آغاز شد.
◀️کار ساخت در سال ۱۲۷۵ به پیشکاری رضاقلیخان سراجالملک پایان گرفت. معماری نفیس آن از استاد شعبان معمارباشی بود و بیشتر کتیبههای خوشنویسی نیز از استاد میرزاعمو است.
◀️ ۵سال پس از فوت مسعود میراز، وراثش مسعودیه را به رضاخان سردار سپه فروختند. وی ملک را به وزارت معارف بخشید تا مدرسهی علوم عالیه در آن تأسیس شود.
◀️ در سال ۱۳۰۴ اندکی پیش از انقراض قاجاریه تصمیم گرفته شد که وزارت معارف نیز به مسعودیه منتقل شود. همچنین نطفهی دانشگاه تهران، موزهی ملی، کتابخانهی ملی و انجمن آثار ملی هم اینجا بسته شد. مسعودیه محل استقرار ۴۸ وزیر معارف یا فرهنگ و آموزش و پرورش از ۷۳ کابینه و میزبان مردان بزرگی چون علیاصغرحکت و عیسی صدیق بود.
◀️ در سال ۱۳۷۷ با تصویب هیات وزیران پس از ۷۵ سال از وزرات آموزش و پرورش به میراث فرهنگی واگذار و به شمارهٔ ۲۱۹۰ در فهرست آثار ملی ثبت شد.
منبع : مای کمپر
https://fa.wikipedia.org/wiki/%DA%AF%D8%B1%D8%AF%D8%B4%DA%AF%D8%B1%DB%8C